با نرم‌افزارت حرف بزن با MCP

تا حالا شده بخوای از دیتابیس شرکتت یه گزارش ساده بگیری، اما مجبور بشی سراغ تیم فنی بری؟

مثلاً فقط می‌خوای بدونی:

تعداد سفارش‌های ثبت‌شده در سه‌ماهه دوم سال گذشته چقدر بوده؟

ولی خب دیتابیس به زبان تو جواب نمی‌ده! باید SQL Query بلد باشی، فیلدها رو بشناسی، جدول‌ها رو Join کنی و بعدش نتیجه رو دربیاری.

اینجاست که MCP (Model Context Protocol) وارد میشه. MCP مثل یه مترجم بین تو و نرم‌افزار عمل می‌کنه. تو به زبان ساده سؤالت رو می‌پرسی، هوش مصنوعی از طریق MCP اون رو به زبون دیتابیس ترجمه می‌کنه، Query رو اجرا می‌کنه و نتیجه رو همون لحظه بهت تحویل می‌ده.

MCP دقیقاً چیه؟

Model Context Protocol یا MCP یک پروتکل باز و استاندارد هست که به هوش مصنوعی‌ها اجازه می‌ده به شکل امن و مستقیم به نرم‌افزارها، دیتابیس‌ها، فایل‌ها و سرویس‌های مختلف وصل بشن.

به بیان ساده:

• تو دستور ساده می‌دی.
• MCP اون رو به زبان ابزار مقصد (مثلاً SQL یا API) تبدیل می‌کنه.
• جواب رو برمی‌گردونه.

پس MCP یعنی با نرم‌افزارت حرف بزن، بدون نیاز به بلد بودن زبان اون.

مثال واقعی از دیتابیس

فرض کن مدیر فروش یک فروشگاه آنلاین هستی و دیتابیس PostgreSQL داری.

تو به هوش مصنوعی می‌گی:

لیست ۱۰ مشتری که بیشترین خرید رو در ماه گذشته داشتن، بهم نشون بده.

هوش مصنوعی از طریق MCP این دستور رو به یک Query استاندارد SQL تبدیل می‌کنه:

SELECT customer_name, SUM(amount) AS total_spent
FROM orders
WHERE order_date BETWEEN '2025-09-01' AND '2025-09-30'
GROUP BY customer_name
ORDER BY total_spent DESC
LIMIT 10;

Query روی دیتابیس اجرا میشه و نتیجه در قالب جدول یا حتی نمودار برمی‌گرده. یعنی تو دیگه لازم نیست حتی بدونی جدول‌ها کجا هستن یا Query چطوری نوشته میشه.

یک مثال ساده‌تر: اکسل

همه ما با اکسل یا Google Sheets کار کردیم. نوشتن فرمول‌ها (SUM، VLOOKUP، Pivot Table و …) همیشه وقت‌گیر و سخت بوده.

حالا با MCP می‌تونی به راحتی بگی:

جمع هزینه‌های این ماه رو حساب کن و یه نمودار ستونی بساز.

هوش مصنوعی از طریق MCP به فایل اکسل وصل میشه، داده‌ها رو می‌خونه، همون لحظه محاسبه می‌کنه و حتی نمودار می‌سازه.

کاربردهای MCP

• دسترسی به دیتابیس‌ها: بدون نیاز به دانش SQL یا کدنویسی، می‌تونی گزارش‌های مدیریتی بگیری.
• کار با نرم‌افزارهای اداری: مثل اکسل، ورد یا Google Docs. MCP می‌تونه داده‌ها رو تغییر بده یا گزارش بسازه.
• اتصال به سرویس‌های آنلاین: مثل API آب‌وهوا، سیستم‌های CRM یا ابزارهای مدیریت پروژه (Trello, Jira).
• اتوماسیون وظایف: می‌تونی بگی: «برای همه مشتری‌های جدید هفته گذشته یه ایمیل خوشامدگویی بفرست» و MCP اون رو با اتصال به CRM و سرویس ایمیل انجام می‌ده.

چرا MCP مهمه؟

• سادگی: نیاز به مهارت فنی نداری.
• یکپارچگی: همه نرم‌افزارها می‌تونن با یک استاندارد مشترک کار کنن.
• سرعت: دیگه لازم نیست منتظر تیم فنی باشی.
• امنیت: دسترسی‌ها به شکل کنترل‌شده و مدیریت‌شده انجام میشه.

جمع‌بندی

MCP یعنی دیگه برای حرف زدن با نرم‌افزارها، لازم نیست زبان خودشون رو بلد باشی. کافیه به زبان خودت (فارسی یا انگلیسی) نیازت رو بگی. هوش مصنوعی از طریق MCP نقش مترجم رو بازی می‌کنه، درخواستت رو تبدیل می‌کنه و خروجی رو تحویل می‌ده.

پس اگه بخوای بدونی چند تا سفارش داشتی، خرج‌هات چقدر بوده یا حتی مشتری‌های وفادارت کی هستن، دیگه لازم نیست وارد دیتابیس بشی یا فرمول بنویسی. کافیه به هوش مصنوعی بگی… MCP باقی راه رو برات می‌ره.