طراحی پایگاه داده در معماری میکروسرویس
مقدمه
معماری میکروسرویس بهطور مداوم در حال رشد است و برای توسعه پروژههای پیچیده بسیار کاربرد دارد. اما یکی از مهمترین چالشها در این معماری، طراحی پایگاه داده است. دو پرسش اساسی در اینجا مطرح میشود: اول اینکه دادهها را چگونه سازماندهی کنیم؟ و دوم اینکه کجا آنها را ذخیره کنیم؟
گزینههای اصلی طراحی پایگاه داده
- Database per Service (پایگاه داده برای هر سرویس)
- Shared Database (پایگاه داده اشتراکی)
Database per Service
در این رویکرد، هر سرویس پایگاه داده مستقل خود را دارد. این روش استقلال و انعطافپذیری بالایی ایجاد میکند و در برابر خطاها مقاومتر است.

مزایا
- استقلال سرویسها و عدم تأثیر خطاهای یک سرویس بر سرویس دیگر
- امکان انتخاب نوع پایگاه داده متناسب با نیاز هر سرویس (SQL یا NoSQL)
- افزایش مقیاسپذیری و انعطاف در توسعه
معایب
- مشکل در پیادهسازی تراکنشهای گسترده
- نیاز به طراحی API مشخص برای تبادل داده
- پیچیدگی در مدیریت ارتباط بین سرویسها
Shared Database
این رویکرد بر اساس یک پایگاه داده مشترک میان همه سرویسهاست. اگرچه سادهتر بهنظر میرسد، اما در معماری میکروسرویس یک anti-pattern محسوب میشود.

مزایا
- سادگی در پیادهسازی تراکنشها
- کاهش افزونگی دادهها
- اجرای آسانتر کوئریهای پیچیده
معایب
- وابستگی شدید سرویسها به یکدیگر
- مشکل در مقیاسپذیری
- کاهش استقلال و انعطافپذیری سرویسها
الگوهای مرتبط با داده در میکروسرویسها
Saga Pattern
این الگو برای مدیریت تراکنشهای توزیعشده استفاده میشود. دو روش پیادهسازی اصلی دارد: Orchestration (کنترل مرکزی) و Choreography (تعامل رویدادمحور).
CQRS (Command Query Responsibility Segregation)
در این الگو، عملیات خواندن (Query) و نوشتن (Command) از یکدیگر جدا میشوند تا کارایی و مقیاسپذیری سیستم افزایش یابد.
Event Sourcing
در این رویکرد، وضعیت موجودیتها از طریق رویدادهای ذخیرهشده بازسازی میشود. هر تغییر بهعنوان یک رویداد ثبت میگردد و امکان گزارشگیری و ردیابی کامل فراهم میشود.
انتخاب پایگاه داده: SQL یا NoSQL؟
ویژگی | SQL | NoSQL |
---|---|---|
مدل داده | رابطهای (جداول) | غیررابطهای (Key-Value, Document, Graph, Column) |
Schema | ثابت و از پیش تعریفشده | انعطافپذیر |
مقیاسپذیری | عمودی | افقی |
پشتیبانی تراکنشها | قوی (ACID) | محدودتر (CAP) |
کاربرد | پرسوجوهای پیچیده و دادههای ساختاریافته | حجم بالای داده و سرعت بالا |
نتیجهگیری
انتخاب مدل پایگاه داده در معماری میکروسرویس وابسته به نیازهای پروژه، نوع سرویسها و میزان استقلال آنهاست. اگر استقلال و مقیاسپذیری اهمیت بیشتری دارد، Database per Service توصیه میشود. اما اگر نیاز اصلی اجرای ساده تراکنشها باشد، Shared Database گزینهای سادهتر است.
توضیحات خود را بنویسید